De zzp’er heeft het weer gedaan. In de Volkskrant van 23 januari gaat Yvonne Hofs in een omvangrijk betoog het probleem van schijnzelfstandigheid en de daarmee gepaard gaande verborgen armoede te lijf. Haar analyse klinkt heel logisch, maar vervolgens verliest ze zich in een tirade tegen de zelfstandige waar de honden geen brood van lusten.
Ook in 2016 blijft de zzp’er de gemoederen bezighouden. Vorig jaar verscheen er al een stroom van artikelen waarin de zzp’er in kwaad daglicht werd gesteld, en daar gaan de opiniemakers van Nederland dit jaar vrolijk mee door. Zo ook Yvonne Hofs in haar artikel in de zaterdagbijlage Vonk (‘Wedloop naar de bodem’). Ze begint goed: helder beschrijft ze wat er mis is in de arbeidsmarkt van vandaag. Maar dan is het tijd om schuldigen aan te wijzen en oplossingen te bedenken. En dan gooit ze helaas het kind met het badwater weg, net zoals de beleidsmakers dat doen met hun beoogde wetswijzigingen.
In haar blinde verontwaardiging over wat de zzp’er de Nederlandse samenleving allemaal zou aandoen, generaliseert Hofs evenveel als ze anderen verwijt en komt ze met antwoorden die net zo op maat zijn als de definitie van wat een zzp’er is. Om intussen net zo duchtig als zij haar tegenstanders van propaganda beschuldigt, de zogenaamd profiterende zzp’er – die blijkbaar én zielig én hip tegelijk kan zijn – te framen met behulp van termen als ‘subsidie’, ‘staatssteun’ en ‘douceurtjes’. Sterker nog, zzp’ers zijn calculerende booswichten die de werknemer wegzetten als ‘loonslaaf’, die ‘zo min mogelijk belasting betalen’ als enige bedrijfsmissie hebben en als klap op de vuurpijl ook nog verantwoordelijk worden gesteld voor de instortende collectieve voorzieningen in ons land – alsof zzp’ers afgelopen week géén voorlopige IB-aanslag 2016 op hun deurmat zagen ploffen.
Het is misschien een rare conclusie uit de cijfers die Hofs zelf presenteert, maar niet alle zzp’ers zijn sappelaars. Het merendeel boert goed, of in ieder geval goed genoeg. Ook niet alle zzp’ers schuwen een arbeidsongeschiktheidsverzekering – net als vele vakgenoten heb ik er een afgesloten op de eerste dag dat ik als zelfstandige aan de slag ging. En waar is toch de suggestie voor nodig dat zzp’ers ‘riante’ belastingvoordelen krijgen? Ze krijgen belastingcompensatie omdat ze van vanzelfsprekende voordelen worden uitgesloten die werknemers wél krijgen. Zoals een arbeidsongeschiktheidsverzekering, doorbetaling bij ziekte, een pensioenregeling, een WW-uitkering en een werkgeversbijdrage in de ziektekostenverzekering. Ik ken geen zelfstandige die niet solidair wil zijn als hij die rechten óók krijgt. Maar Hofs gunt de zelfstandige noch die rechten, noch de compensatie daarvan.
Het probleem van schijnzelfstandigheid neemt inderdaad toe – en dat is zeker zorgelijk, evenals de uithollende werking en de tariefdruk die daarvan uitgaan. Maar als het probleem zich desondanks beperkt tot een (weliswaar groeiende) minderheid van de zzp’ers, waarom moeten we het dan zoeken in de totale afschaffing van de zelfstandigenaftrek, het creëren van een collectieve pensioenverzekering en de introductie van een complex en bureaucratisch stelsel van ‘modelovereenkomsten’ in plaats van de huidige VAR? Dan bedenken we wéér een one-size-fits-all voor die veel te uiteenlopende groep. Die bovendien opnieuw gaat uitlopen op een ramp in de uitvoering. Dat kun je mijlenver zien aankomen bij een overheidsdienst waar de systemen toch al op barsten staan.
Terwijl er wél een simpele oplossing is, maar die is blijkbaar te simpel om te bedenken – omdat de nuance vanzelf al in die oplossing zit. Namelijk: het handhaven van de bestaande fiscale regelgeving. Die weet een prima onderscheid te creëren tussen de echte freelancer enerzijds en de schijnzelfstandige anderzijds. Neem de regel dat een zzp’er minstens drie opdrachtgevers in normale omzetverhoudingen heeft. De regel dat een zelfstandige niet in een hiërarchische verhouding tot zijn opdrachtgever mag staan en vrij is om opdrachten aan te nemen of naast zich neer te leggen. Of de regel dat een zzp’er minstens drie dagen per week (1225 uur per jaar) als zelfstandige aan het werk is. Maar de Belastingdienst handhaaft deze regels niet. In plaats daarvan gaat ze convenanten aan met werkgevers en laat ze illegale praktijken kortom met open ogen toe. Het is momenteel schering en inslag in diverse sectoren uit het maatschappelijk middenveld, zoals de zorg, het onderwijs en ook de publieksjournalistiek waarmee Hofs bekend is. Begin eens met handhaven van bestaande regelgeving en dan is het nergens voor nodig om een heel nieuw administratief circus op te tuigen tegen schijnzelfstandigheid.
Handhaving is niet alleen het hele eiereneten in de verrotte publieke sector van Nederland, al geeft die wel een uitermate slecht voorbeeld aan het bedrijfsleven. Want ook daar is ‘loondienst’ inmiddels een vies woord geworden – en ‘vast contract’ al helemaal. Hele generaties jongeren én overbodig gemaakte ouderen komen nooit meer echt aan de slag. In plaats daarvan wandelen ze van werkervaringsplaats naar werkervaringsplaats, van tijdelijk contract naar tijdelijk contract naar tijdelijk contract, vaak op feitelijk dezelfde functie, omdat werkgevers een hele trukendoos van lege bv’s en schijnstichtingen van stal halen om sociale premies te ontduiken.
Geef daarom de zzp’er niet van zo ongeveer alles de schuld – wat een raar sentiment uit linkse hoek, terwijl de werkgevers de ware schuldigen zijn van de race naar de bodem en dus een veel logischer doelwit voor een sociaal pleidooi in de Volkskrant. Zzp’ers verdringen geen werknemers in loondienst, werkgevers heffen vaste banen op. Hoeveel webredacteuren die als zzp’er tegen een hongertarief voor (de collega’s van) Volkskrant.nl werken, hebben nog een tweede opdrachtgever? Het is slechts een van de vele sectoren waarin normaal werk gewoon niet meer bestaat. De samenleving heeft het geld er blijkbaar niet voor over (leuk hè, die gratiscultuur op internet!). En het gaat niet alleen om webredacteuren, bouwvakkers en thuiszorgers, maar bijvoorbeeld ook om universitair docenten die hun factuur naar een stichting sturen omdat hun werkgever voor altijd een vacaturestop heeft afgekondigd. Het werk is er wel, maar het mag niks meer kosten. Spreek daar alsjeblieft schande van, maar spreek er de sappelende zzp’er niet op aan. Die is net zozeer slachtoffer als de werknemer in dienstverband. Want waarom willen zulke echt niet zo hippe zzp’ers hun fiscale ‘voordeeltjes’ zo graag behouden? Omdat ze weten dat er überhaupt geen banen zijn in hun sector. Je bent zzp’er of werkloos. En wie wil er nu werkloos zijn?
Dus ja, bescherm vooral de schijnzelfstandigen-tegen-wil-en-dank in zorg, onderwijs en andere sectoren met laagbetaald werk, maar doe dat gericht. Door de bestaande regels te handhaven. En door werkgevers en niet zzp’ers te beboeten voor misbruik (lees: uitbuiting). Laat de bewust zelfstandige intussen zijn eigen boontjes doppen, maar geef hem dan ook (als dank voor het risico dat hij wil nemen) de belastingcompensatie die hem toekomt. Daar was in 1975, toen die bedacht werd, niks mis mee en nu nog steeds niet.
33 gedachten over “Geef niet de zzp’er de schuld”
Ik heb mij ook vreselijk gestoord aan het artikel in de Volkskrant. Waarom? ik had het zelf niet beter kunnen verwoorden dan hierboven is gedaan. Hulde!
Het lijkt wel een epidemie. Het voortkabbelen. Van aanpassing naar aanpassing in een steeds ondoorzichtiger regime. Oude medicijnen voor nieuwe kwalen, oude sjablonen op nieuwe modellen geplakt en dan hoogstverbaasd zijn dat het niet past.
ZZPers bestaan niet.
We zijn zelfstandig werkende vakmensen. Daar had je ooit gilden voor.
We zijn geen bedrijf, ondernemer, schijnzelfstandige of wat voor ander sjabloon je maar kunt bedenken.
Als ons openbaar bestuur geen adequaat mastschappelijke definitie voor ons ka bedenken zou ze altijd terug kunne grijpen naar de vorm van het gilde. Op coöperatieve basis opererende broederschap van vakmensen. Met daarbij behorende toelatings- en kealiteits- en handhavingseisen.
Een goed, genuanceerd verhaal. Daar zouden veel schrijvers nog een puntje aan kunnen zuigen.
Ook ik heb een AOV. Heb ik ‘m ooit gebruikt? Nee. Want wij échte zelfstandige vakmensen gaan gewoon naar ons werk, ook met een klein griepje. Pas als er écht stront aan de knikker is, dan pas verzaken we. Hoe zit dat met ‘loonslaven’?
Ik – freelance journalist – vind het wel een goed artikel. Yvonne Hofs belicht de zzp-cultuur van alle kanten, chapeau. Ze schuwt niet om ook de werkgevers te bekritiseren.
Helemaal eens met Matthijs Diepraam, handhaving is noodzakelijk met name in sectoren waar de regels niet worden nageleefd. Maar daarnaast heb ik een grotere zorg: Hofs’ visie op de economie die de Volkskrant mede propageert. De vraag die Hofs nl. niet stelt is: we hebben al 40 jaar (!) Zelfstandigenaftrek, waarom is er nu een hausse aan zzp’ers? Dat kun je niet alleen aan de crisis wijten. Het is vooral ook een economie die vraagt om meer flexibiliteit en innovatie. Waar Hofs terugwil naar een socialisische heilstaat met jobs for life, zou ik veel meer toe willen naar een systeem waarbij er minder bureaucratie (bijv. in arbeidsrecht) is en dus meer stimulans om het zzp-schap om te zetten in grotere business voor wie wil. Hofs zal minder regels uitholling noemen, ik noem dit liever een noodzakelijke hervorming voor een duurzaam krachtige economie.
Dank je voor dit fijne weerwoord! Ik zat met kromme tenen het artikel van de Volkskrant te lezen! Sowieso vind ik dat als je als journalist de doelgroep van het onderwerp uitmaakt voor “paupers”, dat je dan sowieso je geloofwaardigheid verliest, maar met echte sterke argumenten kwam Yvonne Hofs ook niet.
Jij als – freelance journalist – zal dan ook zeker niet de toon zijn ontgaan waarmee Hofs de pijlen op ‘de zzp-er’ richt, terwijl die pijlen logischerwijs op de overheid gericht zouden moeten zijn.
Jij als – freelance journalist – zal dan ook zeker niet de toon zijn ontgaan waarmee Hofs de pijlen op ‘de zzp-er’ richt, terwijl die pijlen logischerwijs op de overheid gericht zouden moeten zijn.
Zoals er voor werknemers een wettelijk minimum uurloon is, zo zou dat ook voor zzp’ers moeten worden ingevoerd. Gelijk aan dat voor werknemers, plus (een deel van) de sociale premies die de werkgever anders zou moeten afdragen. Dat loon zou ook moeten gelden voor ‘werkervaringsplaatsen’, stages én voor het verplichte werk dat uitkeringsgerechtigden opgelegd krijgen.
Nog beter is overigens de invoering van het onvoorwaardelijk basisinkomen. Dan zijn we ook in één klap van alle onvrijwillig aangegane onderbetaalde baantjes af.
Goed geschreven Mattijs!
Ik vond het ook een vreselijk artikel, erg dom zelfs voor een journalist. Je moet wel heel erg blind zijn om zo te denken over de huidige situatie van zzp’ers en de werkgevers die het uitbuiten. Goed dat je hebt gereageerd. Ik hoop dat nog velen dit zullen doen opdat er dan heel misschien toch iets doordringt bij beleidsmakers…..
Goed artikel van Mattijs. Mijn ergenis groeide ook met het lezen van het artikel van Yvonne Hofs. Later bedacht ik me: vraag haar een positief artikel te schrijven over zzp-ers en het lukt haar ook. Het is gewoon een journalistieke truc of vaardigheid om het van 1 kant te belichten. Ik stel voor dat we Yvonne Hofs vragen op basis van dezelfde argumenten een positief artikel te schrijven in de volgende zaterdageditie van de Volkskrant. Met haar schrijversgave kan ze dat gemak.
Dank iedereen voor de reacties. Inmiddels heeft de krant de korte versie van 250 woorden vanochtend geplaatst. Daarboven ook een interessante invalshoek van Jos Smeets uit Alkmaar: net als de overheid hebben de vakbonden het enorm laten liggen. Neem de journalistiek: daarin zijn de freelance-tarieven de afgelopen tien jaar met tientallen procenten gedaald. Dat zou eens moeten gebeuren met de lonen van werknemers. Als daar niet minstens een paar procent per jaar bijkomt, dan schreeuwen de vakbonden moord en brand. Maar voor de zzp’er komen ze niet op. En daaraan voorafgaand ook niet voor de vele werknemers die het zzp-schap in zijn geduwd.
@Johan Koning: Wat jammer dat je juist zo’n genuanceerd stuk aangrijpt om mensen met een vaste baan een inferieur arbeidsethos te verwijten. Ik sluit zeker niet uit dat er werknemers zijn met een vaste baan die misbruik maken van hun zekerheden; ik ken ook genoeg van vaste werknemers die zich uit de naad werken en complete ownership tonen voor wat ze doen. En dan kan ik weer aankomen met argumenten hoe zelfstandigen soms minder betrokken zijn maar dat zou net zo arbitrair zijn.
Ik ben het nooit met Hofs eens. Maar dit keer wel. ZZP is het kwaad van deze tijd en creeert een golf aan armlastige bejaarden. Er is geen enkele reden om te veronderstellen dat zzp een vooruitgang is.
Bart en Jan: ja, Hofs heeft ook kritiek op de werkgevers. Zoals gezegd, haar analyse in de eerste helft van het artikel snijdt hout. Maar dan vliegt ze uit de bocht met haar directe aanval op zelfstandig werkende mensen, van wie ze zelfs de persoonlijke motieven in twijfel trekt. Dat was uiterst vilein en dat schoot veel mensen terecht in het verkeerde keelgat. Ik denk dat mijn artikel daarom zo’n snaar heeft geraakt. (Inmiddels 6000 keer gelezen en tientallen keren gedeeld.)
Niet de zzp’er op zichzelf, maar schijnzelfstandigheid is het kwaad van deze tijd. En daarvoor ligt de verantwoordelijkheid niet bij de machteloze zzp’er/ex-werknemer, maar bij de werkgevers, de overheid en (goede toevoeging van de andere briefschrijver van vanochtend) de vakbonden. Een probleem dat eenvoudig zou kunnen worden opgelost als de overheid haar eigen regels handhaaft en durft op te treden tegen werkgevers. Dat zijn al jaren de echte profiteurs.
Het onderwerp van het artikel is te belangrijk om af te doen in een korte reactie, sorry. Het is ook te makkelijk om het af te doen als stemmingmakerij (ondanks alle subjectieve termen waarmee de schrijfster zichzelf laat kennen). Ik vind het een verontrustend stuk. Omdat er ook zinnige zaken instaan en vooral omdat ik één aspect van deze tijd volledig mis.
Tegen alle statistieken kan ik niet op. Ik laat ’t graag aan cijferdeskundigen om de feiten te nuanceren en te corrigeren. Van sommige cijfers ben ik geschrokken. We weten ook dat je met cijfers kunt vertellen wat je wilt vertellen. Ik kan ’t niet beoordelen.
Wat ik totaal mis in het artikel, is ook maar enig gevoel voor tijdgeest. Dát vind ik verontrustend. Het is geschreven vanuit een statisch idee over werk, werknemers en werkgevers. De wind waait uit de hoek van behoudende krachten die met regels en wetgeving proberen de tijd terug te draaien. Dat kán niet. En het mag niet. Daar ben ik heel ongerust over.
Het lijkt me zinvoller om ‘het probleem’ te bekijken met gevoel voor de tijdgeest van nu in plaats van terug te grijpen op een waarheid van jaren terug. Dan biedt het artikel wellicht zinvolle aanknopingspunten voor constructieve discussie.
Ik ben als zelfstandige zowel voor collectiviteit en voor vrijheid. Ik denk dat dat kan.
Ik ben ook voor een goede beloning van diensten (jazeker, in 17 jaar als zelfstandig creatief zie ik beloning alleen maar minder worden en opdrachtgevers proberen dat goed te praten door te spreken van ‘marktconforme tarieven’ – als iedereen het doet mag ik het ook).
Ik ben ook voor delen, bijdragen aan algemeen belang, sparen voor later en ik zie zelfs de voordelen van belasting betalen.
En ik ben er vooral voor om dit onderwerp te benaderen vanuit de tijdgeest van nu.
Waarom gaat het artikel voorbij aan het feit dat in de afgelopen jaren veel mensen anders zijn gaan denken over geld/inkomen en leven? Hoeveel mensen kiezen bewust voor zelfstandigheid om bij te dragen aan de maatschappij? Een groeiend aantal professionals en bedrijven kiest juist een commerciële basis als duurzaam fundament voor bijdragen aan de maatschappij en ‘social enterprises’?
En waarom negeert het artikel de ruimte die zelfstandigen hebben om onbetaald werk te doen en de mogelijkheid hebben om klaar te staan voor mantelzorg, vrijwilligerswerk of activiteiten die niet direct vallen onder de traditionele opvatting ‘werk’ en ‘loon’. Werken als zelfstandige biedt daarvoor meer ruimte (en tijd) dan werkgevers gemiddeld genomen bieden. Belasting betalen is niet de enige mogelijke bijdrage aan collectiviteit en algemeen belang.
Ik zie zelfstandigheid als iets positiefs. Hoeveel van de 1,2 miljoen zelfstandigen ervaart een vooruitgang, bijvoorbeeld omdat ze een zinvolle bijdrage aan de maatschappij willen leveren? Dat had genoemd mogen worden in het artikel. Wat er met mensen in loondienst gebeurt, heeft ook z’n schaduwkanten.
De tijdgeest is veranderd. Het Volkskrant-artikel lijkt te leunen op verouderde aannames over werk, werknemers en werkgevers. Het signaleert ook misstanden en onrechtvaardigheden. Goed, laten we die aanpakken. Maar laten we niet proberen de tijd terug te draaien.
Met vriendelijke groet,
zzo’er (zelfstandige zonder olifant)
Je slaat de spijker op z’n kop, Mattijs. Nu maar hopen dat de politiek dit oppakt.
Waarom laten ze die zzp’ers niet met rust? Heel veel mensen zijn noodgedwongen zelfstandig geworden omdat hun werkgever ze heeft afgeserveerd. Dan proberen ze er het beste van te maken en worden ze
wéér gepakt! Zzp’ers zouden juist gekoesterd moeten worden – zij weten wat werken is en dragen juist bij aan de economie!
Zondebokken zoeken is de kern van ons overheidsbeleid, al heel lang. Werkloosheid is de schuld van de werkloze (zodat de VVD een excuus heeft om uitkeringen te korten en neplinks PvdA zich goed kan voelen door reïntegratietrajecten te subsidiëren die er hooguit voor zorgen dat baantjes verschuiven van ervaren werknemers naar langdurig werklozen), de situatie in de door de VVD afgebroken zorg en de woningmarkt is de schuld van de immigranten, en het probleem van de schijnzelfstandigeid is de schuld van de zelfstandige, schijn- of niet. Ik heb me inderdaad ook al vaak afgevraagd waarom je voor de inkomstenbelasting wél aan allerlei regels moet voldoen en voor de omzetbelasting niet. Als je dan ziet dat in de meeste ZZP-afkraakverhalen het puntje verzwegen wordt dat je zonder aan die regels te voldoen, gewoon sociale premies afdraagt van je uurloon alsof het een salaris is en ook geen zelfstandigenaftrek en andere belastingvoordelen hebt, en daarnaast ook nog ziet dat juist deze laatste controle op schijnzelfstandigheid ook nog eens overhoop gehaald wordt door de VAR te vervangen door iets compleet onduidelijks en onwerkbaars waar juist mensen in de ZZP-sectoren bij uitstek (zoals muzikanten e.d.) de dupe van worden, begin je toch haast te denken dat dit geen oeverloze domheid is maar werkelijk opzet. Maar waarvoor dan toch.. om nog meer mensen bij de werkloosheid te kunnen optellen? Om weer een pijler onder de economie omver te schoppen? Ik weet dat we geregeerd worden door een lobby van multinationals maar bij deze onzin is toch echt helemaal niemand gebaat.
Ah…Mag ik als ondernemer mét Personeel ook iets zeggen ?
Ook ik vind dat het gros van de ZZP-ers de markt verpest, en dan gaat het niet over voordeeltjes o.i.d. !
Probleem met de ZZP-regeling zoals deze er nu is, is het feit dat elke halve zool zonder kennis,kunde of vaardigheden zichzelf ondernemer mag noemen. Even een inschrijving KvK scoren, en maar zien waar het schip strand.
Natuurlijk zijn er een heleboel hardwerkende, in het bezit van diploma`s zijnde ZZP-ers, maar….neem een aantal voorbeelden;
-Pietje is handig met klusjes in huis, en wil niet meer voor een baas werken.Dus gaat Pietje een klusbedrijf beginnen. Piet neemt héél goedkoop klussen aan, en ondermijnt daarmee de gevestigde ondernemer met medewerkers die wél allemaal een opleiding gehad hebben.Deze ondernemer(s) worden steeds voorzichtiger met het verstrekken van langlopende contracten, want…de markt is onzeker geworden. Pietje ondertussen, gaat een aantal keren de mist in vanwege onvoldoende kennis, en krijgt steeds minder opdrachten.Pietje vraagt een uitkering aan, want hij wil toch zijn gezin onderhouden…en dus wordt de samenleving meerdere keren geraakt…
-Marietje heeft de kappersopleiding gedaan omdat ze dacht dat het makkelijk zou zijn; beetje ouwehoeren, en koffiedrinken, maar verrek; je blijkt een vak te leren, en óók nog veel te moeten weten over het menselijk lichaam! Ai, dat valt tegen…Marietje kan het diploma niet halen, en na twee jaar verlaat ze de opleiding…Eigenlijk vind Marietje zichzelf heel goed, en dus begint ze een kapsalon aan huis; precies wat ze altijd wilde; Koffie drinken en ouwehoeren, afgewisseld met een knipbeurtje waar ze een veel te laag bedrag voor rekent, want Marietje weet; voor een hoger tarief moet ik meer kunnen, , en ga ik vast en zeker klachten krijgen…De lokale salon merkt een terugloop in het aantal klanten, en besluit minder vaste medewerkers in dienst te houden.
-Henk werkt in een houtbewerkingsfabriek, en het specialistische werk wordt langzamerhand minder. De werkgever moet één van de zeven medewerkers ontslaan, en helaas valt de keuze op Henk.
Henk heeft een schuur, en wil voor zichzelf beginnen;kozijnen enzo, dat wil hij maken.De gemeente vind het prima, UWV sponsort een beetje, en Henk begint als ZZP-er. Ondertussen loopt het aantal opdrachten voor de Fabriek verder terug omdat Henk een fors aantal opdrachten er tussen uit pikt, gevolg; nog 2 mensen krijgen ontslag.
Heeft de overheid nu 1 persoon uit de uitkering gehouden, of er 2 ingestopt ?
Natuurlijk zijn de namen van Pietje,Marietje en Henk gefingeerd, maar de voorbeelden? die hebben daadwerkelijk plaatsgevonden.
Ooit was er een dame die héél trots melde dat ze “onderneemster” was;
Ze had een salon aan huis, werkte van 9 tot 2, wan dan kwamen de kinderen uit school.Weekenden werken deed ze niet , en elke vakantie die de kinderen hadden , nam zij ook vrij….
Toen ik haar vroeg of ze , wanneer het inkomen van haar man weg zou vallen, van haar salon het complete gezin zou kunnen voorzien, begon ze te lachen…”Ha, nee, dan zou ik mijn prijzen moeten verhogen, en dan hou ik geen klant over….”
Ik heb haar verteld dat ze geen onderneming had, maar een hobby…
Probleem is dat een gebrek aan regelgeving (destijds op advies van de Pv/dA) ervoor gezorgd heeft dat men het zogeheten “leergeld” door anderen laat betalen ( de overheid, de klant, de werknemer van een bedrijf) , maar zelf weinig tot geen vaardigheden hoeft te hebben om
de markt te mogen verpesten;
Wanneer iedereen langs dezelfde meetlat gelegd zou worden, was minimaal 80% van het aantal ZZP-ers wat overblijft bezig met ondernemen op basis van een missie & Visie, waar nu het ZZP-er schap door een groot gedeelte op basis van verkeerde aannames over het ondernemerschap bezig is de markt te verpesten, en juist de zekerheden van werknemers aan het ondermijnen is
Ik (als werknemer) vond het artikel van Matthijs zeker een gerechtvaardigde reactie, en genoot ervan om dingen te lezen die kloppen.
Maar nu ik deze reactie lees ben ik het daar ook zeker mee eens,
Dat er heel veel zelfstandigen zijn die onder de prijzen door duiken!
Dat daardoor de vaste contracten opgeschort worden omdat de werkgever steeds meer in een benarde en onzekere positie komt.
En ik reageer ook vooral om te beamen dat de de voorbeelden van Walter zeker niet uit de lucht gegrepen zijn, omdat ik veel zelfstandige ondernemers ken en mee werk en ik deze verhalen onderling ook zeer vaak hoor, vooral uit de monden van zelfstandige vakmensen die veel diploma’s hebben en keihard werken voor economie, gezin en toekomst dat: als iedere ZZP-er aan de normale hoeveelheid van kennis, vakbekwaamheid, inzicht en ervaring moesten voldoen om zelfstandig te kunnen beginnen er zeker wel 60% afvalt.
Amen.
Vol interesse gelezen. Ik heb wel een vraagje: “Of de regel dat een zzp’er minstens drie dagen per week (1225 uur per jaar) als zelfstandige aan het werk is. ” Echt waar? Dat redt ik never nooit niet. Dan kan ik wel weer stoppen. … Waarom is dat? Als werknemer mag je toch ook 16u/w werken?
Linda: in die 1225 uur zitten ook alle niet-facturabele uren, hè? De tijd die je aan je administratie besteedt, je website, je relatiebeheer, noem maar op, zelfs nadenken over de toekomst van je bedrijf. Dan zit je er sneller aan dan je denkt. Ik besteed per jaar met gemak meer dan 2000 uur aan mijn bedrijf…
Maar ook als je minder dan 1225 uur aan je bedrijf besteedt, kun je als zelfstandige worden aangemerkt, hoor, al was het maar voor de btw. Je komt dan alleen niet meer in aanmerking voor de zelfstandigenaftrek. Daar is die regel voor bedoeld. Als je maar een paar dagen per week aan je bedrijf besteedt, heb je in potentie tijd voor een baan ernaast, waaraan alle werknemersvoordelen zijn gekoppeld. Die belastingaftrek word je juist gegund omdat je zonder baan geen pensioenopbouw, geen doorbetaling bij ziekte en geen recht op een WW- of WIA-uitkering hebt. Die moet je als zelfstandige allemaal zelf bekostigen met particuliere verzekeringen.
Ik vind het een logische regel: je bent serieus zelfstandig of niet. Ik snap ook niet waarom er al een tijd sprake van is om die regel af te schaffen. Maar goed, hij wordt toch zelden tot nooit gehandhaafd… (Al houd ik keurig mijn urenadministratie bij.)
Mattijs, hulde voor de broodnodige aanvulling, omdat Yvonne na een sterke eerste helft verzuipt in veralgemeniseringen die ze daarvoor zo genuanceerd aan de kaak stelt.
Mijn aanvulling: met handhaving van de huidige fiscale definitie van zelfstandigheid komen we er ook niet. Waarom zou ik niet met slechts één opdrachtgever overeen mogen komen dat ik mijn talenten aan hem verhuur voor kortere of langere tijd? Waarom zou dat moeten leiden tot een vast dienstverband, als we beiden met volle verstand een contract aangaan op basis van wederzijds respect,van ondernemer tot ondernemer?
Met die reflex komen we er niet. Net zo min als de urennorm. Een abstracte grens die uitgaat van deel-zelfstandigheid/deel-loondienst. Dat er (‘niet-serieuze’) zelfstandigen zijn die met minder inkomen genoegen nemen, is een smaak die door geen van de partijen wordt onderkend.
Het wordt automatisch bestempeld als schijnzelfstandigheid, terwijl dat begrip zou moeten worden gereserveerd voor de mensen die ergens tegen hun wil zijn uitgeknikkerd en voor minder geld en zonder rechten, hetzelfde werk voor de zelfde baas/opdrachtgever blijven doen.
Sleutelen aan VAR, ontslagrecht en flexwet is sleutelen aan een achterhaald systeem dat loondienst heilig verklaart en andere vormen beschouwt als verdachte uitwassen.
De simpelste oplossing lijkt mij: een basis volksverzekering voor iedereen, die tegen een lage premie een menselijk bestaansminimum garandeert bij tegenslag en voor de oude dag. Wil je het breder en luxer, dan verzeker je dat bij.
De vakbond die nog maar een fractie van de werknemers vertegenwoordigt, maar wel cao’s afsluit die voor alle werknemers gelden, zou een hoop zieltjes kunnen winnen door niet alleen de zaken van (oudere) werknemers te behartigen, maar ook die van jonge werknemers, flexwerkers en freelancers. Bijvoorbeeld een beschaafd minimumtarief.
Een bedrijf dat de CAO-keurige volgt voor zijn vaste werknemers en voor iedereen die erbuiten valt opereert als uitbuiter, doet aan double standards. Iets wat wij in ontwikkelingsland veroordelen, maar in ons eigen beschaafde landje zonder ingrijpen toestaan.
Dat is de race to the bottom en inderdaad in potentie maatschappij ontwrichtend.
Harry: je hebt gelijk dat we toe zijn aan een nieuwe blik op alle mogelijke arbeidsverhoudingen. Maar daar ging ’t mij niet om. Mijn punt: als de Belastingdienst simpelweg toezicht had gehouden aan de hand van de bestaande regelgeving, dan had het hele probleem van schijnzelfstandigheid nooit kunnen ontstaan. Voor de categorie die jij noemt, was vast wel iets te verzinnen: drie opdrachtgevers in drie jaar ofzo. In de praktijk wordt dat nu toch al toegestaan.
En laten we wel wezen: iemand die voor, zeg, twee jaar full-time wordt ingehuurd voor een mooie klus en daarna weer ergens anders, enzovoort, die kan toch sowieso beter een bv oprichten? Is-ie ook geen zzp’er meer.
Helemaal eens dat er veel energie verloren gaat aan een casus die de wezenlijke vraag de wil om de VAR af te schaffen, niet oplost!
Wij, de IIIde kamer mensen, bedachten in juni 2015 een oplossing, die ik werkelijk in het hele speelveld op tafel heb gelegd, van Financiën hoogste niveau, tot Belastingdienst, tot ZZP belangenbehartigers. Uiteindelijk restte niks anders dan eind december een korte brandmail aan de Eerste Kamer sturen met de vraag hun wijsheid en macht in te zetten.
Het leuke is, daarin schaffen we de VAR af én behouden de Zelfstandigenaftrek, en dat allemaal binnen het bestaande systeem zonder al teveel gedoe. Sterker nog, wij hebben straks geen schijnzelfstandigen meer met deze oplossing!
http://bit.ly/Werkenden
Gelukkig hebben de Eerste Kamer leden de heldere oproep die wij (en met ons vele anderen) deden goed gelezen en ook gezien dat het de vraag achter de oplossing nog steeds niet wordt opgelost en de vraag gesteld of we hier wel mee door moeten. Vandaag besloten zij tot het volgende waarop op 2 februari definitief wordt gestemd 🙂
https://www.eerstekamer.nl/motie/motie_rinnooy_kan_d66_c_s_om_de/document/f=/vk11vv2m94y2.pdf
Fijn, ooit gehoord dat we de Eerste Kamer wel konden afschaffen, ben blij dat we die hebben behouden. Hun rust en wijsheid is nodig in alle drukte en turbulentie van heden!
Verder is het wel heel goed dat deze discussies er zijn, want alleen door de dialoog aan te gaan zullen wij stappen kunnen maken naar een nieuw perspectief voor werkenden en de definitie van werk!
Prachtig stuk Matthijs! Ik stoorde me er verder aan dat Hoffs doet voorbij gaat aan het feit dat de meeste zzp’ers na hun 40ste beginnen. Dan hebben ze al heel veel premies bijgedragen voor pensioen, werkloosheid en ziekte. Zodra je zzp’er bent, vervallen je opgebouwde rechten op WW in 1 klap, ook al heb je er nog nooit een beroep op gedaan. En de zzp’er gaat ook niet meemaken dat jongeren een deel van zijn pensioenpremie betalen. Ik vind dit vreemd en onrechtvaardig. De solidariteit in het systeem beperkt zich tot het geijkte werken in loondienst.
Goed stuk Mattijs, een fijne reactie op het tendentieuze artikel van Yvonne Hofs. De ZZP/VAR-discussie duurt al zo lang dat men vergeet waarom de regering van de VAR af wil. Omdat door de groei van het aantal ZZP’ers de Belastingdienst niet meer in staat is, deze fatsoenlijk te controleren. Derhalve willen Belastindienst en regering naar een nieuw soort overeenkomst die door de opdrachtgever moet worden gecontroleerd waardoor de opdrachtgever ook aansprakelijk is . Onwerkbare procedures als gevolg. En dan zogenaamd in het kader van bestrijding van de “schijnzelfstandigheid”. Terwijl diezelfde Belastingdienst bij grote partijen juiste een actieve rol speelt bij het creëren van “schijnzelfstandigheid” (PostNL).
Omgekeerde wereld dus en bijpassende discussie.
De Belastingdienst schiet tekort bij het controleren van de relatief nieuwe vormen van arbeidsverhoudingen. Dan moet de vraag zijn hoe en op welke termijn de Belastingdienst dat gaat oplossen en niet hoe de markt dat voor hun moet oplossen.
Raak gezegd, Eric. Want dat is sowieso de ziekte van dit land. Niemand wil meer iets uitvoeren. Ons land loopt over van leidertjes en plannenmakertjes, maar uitvoeren, ho maar. Uitvoering is niet sexy en verdient ook nog minder. Nee, iedereen boven de 40 moet manager of beleidsmaker zijn, anders tel je niet mee. En als je wilt blijven uitvoeren, dan word je maar zzp’er. Dan ben je tenminste je eigen baasje.
Ik voel me nooit aangesproken door dit soort onzinnige artikels. Ben nu meer dan 25 jaar ZZP-er, met pensioenregelingetje en AOV. Het past goed bij me en heb tot nu toe geen moeite een normaal tot goed inkomen te verwerven. Nog nooit in vaste dienst geweest en ook nooit uitgenodigd op een sollicitatiegesprek. Ik red me wel.
Als de maatschappij minder ZZP-ers wil kan dat. Er hoeven maar 2 dingen te gebeuren.
Zet zware boetes en controleregels op leeftijdsdiscriminatie en maak daar echt werk van. Zelf werk ik vaak voor een overheidsorganisatie waarvan ik weet dat deze mensen boven de 45 sowieso geen vaste aanstelling geeft of uitnodigt op een sollicitatiegesprek. Zelf ben ik 54……als ZZP-er geen probleem alhoewel ik dus blijkbaar al 9 jaar over de uiterste houdbaarheidsdatum die zij zelf aanhouden heen ben. En schaf alle regels af die 45-plussers nodeloos duur maken zoals extra vakantiedagen en andere goedbedoelde dingen die er ook voor zorgen dat een oudere 10% duurder is dan een jongere en dus volmaakt kansloos is bij iedere vacature. En als de vakbonden prijs stellen op het feit dat ook jongeren een vaste aanstelling krijgen zul je veel meer aan de ontslagbescherming met allerlei afkoopsommen doen dan er onlangs gebeurd is. En aan ziektekostendoorbetalling van 2 jaar op kosten van de werkgever, ook als dit te wijten is aan beoefenen van extreme sporten, auto-ongelukken, drankgebruik en weet ik niet wat. Makkelijker maken een vaste baan te krijgen dat vind ik volledig terecht maar ook gemakkelijker ontslag om daarna weer gemakkelijker een vaste baan te krijgen. En vooral weg met die rare regels die het kleinbedrijf de das om doen als een werknemer langdurig ziek is. Aan de WW-duur hoeft daarentegen niets te veranderen, dat is geld van de werknemer zelf en daar op korten zie ik als een vorm van diefstal, vooral als daar al 30 jaar voor betaald is en iemand op zijn 53 werkloos wordt en dan het nakijken heeft. Het is een verzekering en geen belasting en blijf daar gewoon van af. Dat is het probleem namelijk niet, de WW-voorziening. Kleine bedrijfjes laten het wel uit hun hoofd om onder de huidige ziektewetregels iemand aan te nemen voor onbepaalde tijd. Ik krijg die vraag ook wel eens, of ik niet iemand kan aannemen. Mijn antwoord is dat ik niet helemaal achterlijk ben omdat ik dat risico niet kan en wil lopen op 2 jaar doorbetaling bij ziekte. Vraag maar een BTW-nummer aan, dan praten we wel verder is mijn standaard antwoord. Niet omdat ik dat iedereen wil opdringen maar omdat voor mij de enige manier is.
En voor de rest zie ik vooral de worsteling tussen een maatschappij en overheid enerzijds die van regeltjes houden en alles en iedereen vakjes wil stoppen “omdat dat beter is voor iedereen” en individuen die daar geen boodschap aan hebben en het lekker zelf willen uitzoeken omdat ze daar gelukkiger van worden. Ik behoor tot die laatste categorie. ZZP-er zijn moet een vrije keuze zijn en niet de enige mogelijkheid omdat overheid en werkgevers hun verantwoordelijkheid niet nemen.
Excuses voor deze late reactie – en het artikel van mevrouw Hofs heb ik in het geheel niet gelezen- maar dank, Matthijs, voor dit artikel, en de reacties erop. Ik ben blij te lezen dat er tenminste nog een paar mensen in dit land zich druk maken over deze niet door vakbonden en CAO’s beschermde groep van de arbeidspopulatie.
Breek me namelijk de bek niet open…ik kan me zó kwaad maken over de rechtsongelijkheid die zzp’ers – en dan heb ik het niet over de gebakken-lucht-verkopende consultants, interimmers, coaches, feng shuiënde pgb’ers e.d. die absurde tarieven vragen èn betaald krijgen- ten deel valt! Verkapte werkloosheid is het. Want een zzp’er heeft geen recht op WW, dus die verschijnt niet in de statistieken. Met dank aan de Flexwet en het verplicht doorbetalen van 2 jaar ziekte (die wet Poortwachter heeft ook nog nooit een positieve reïntegratie bewerkstelligd), en de lui die hier glorieus misbruik van weten te maken. Die VAR (of OVO, net zulke onzin) moet gewoon afgeschaft worden, want het IS ook schijnzelfstandigheid. Moet een gastouder à €10 per uur bij minstens 3 gezinnen gaan oppassen? En als ze haar been breekt 2 maanden geen inkomen verdienen? Wat is er mis met een (desnoods een eindeloze reeks tijdelijke, flexibele) arbeidsovereenkomst? Je verricht toch arbeid? Gewoon dezelfde rechten en dezelfde plichten, voor iedereen die kan, wil en mag werken.
Dank aan Walter en Aart, goede verwoording van de kleine werkgevers. Het mkb en de zzp-ers zorgen voor de Nederlandse economie draaiende blijft. Niet die paar multinationals. Echter zijn de regels nog steeds gescheven alsof iedereen bij een groot bedrijf werkt en daar 30 jaar of langer wil blijven zitten. Kunnen de beleidmakers eens kijken naar de wereld om zich heen en een analyse maken van waarom bepaalde wetgeving bepaalde reactie kan veroorzaken?! Denk maar eens aan een werkgever met pakweg 10 medewerkers. Kan je een voorstelling maken als iemand daar 2 jaar ziek is? Naast de kosten de interne onrust en druk die het veroorzaakt bij de nog werkende collegae. En daarna nog vrolijk verhoogde premies betalen omdat er iemand ziek is gebleven. Wederom falende uitvoering in de controle waar het UWV deze mensen niet of nauwelijks controleerd en diengevolg medewerkers heel lang in de WIA of WAO kunnen blijven zitten. En dan vind de politiek het vreemd dat werkgevers geen voormalig zieke mensen meer aanneemt. Of risico wil lopen met oudere werknemers. Ouderdom komt met gebreken echter is daar alleen de werkgever verantwoordelijk voor? Of zijn we als mens verantwoordelijk voor onze eigen gezondheid en als je dan pech hebt pakken we collectief de handschoen op. Niet alleen de werkgevers.
politiek en vakbonden trek je hoofd uit het verleden, kijk naar wat mensen willen en belangrijk vinden en durf eens een andere mening te vormen. Hulde aan D66-kamerlid Steven van Weyenberg die de huidige pensioenstelsel durft te bekritiseren. Graag ook even kijken naar de arbeidspolitiek D66, wellicht kunnen jullie daar met een goed verkiezingsprogram een alternatief bieden voor PVDA en VVD….